"Ik ben blij als het regent, want als ik niet blij ben regent het ook" is een coproductie van Rataplan en MartHa!tentatief met Gert Jochems en Vital Baeken. De voorstelling gaat op 5 november in première en onderneemt nadien een tournee langsheen de Vlaamse cultuurcentra. Je vindt meer info over de voorstelling hier. De gehele speellijst vind je hier. Snel kaartjes kopen is de boodschap!

Lees hieronder het volledige INTERVIEW met Gert Jochem verschenen in de Nieuwsbrief 70 van Rataplan & De Roma (mei 2015) 

IN DE STRIJD VAN ALLEDAG ZIT DE CHARME VAN HET SUKKELEN - Gert Jochems

Elk jaar steunt Rataplan kunstenaars bij het creëren van een nieuwe voorstelling. In het najaar van 2015 valt die eer te beurt aan Gert Jochems (°1969). Misschien zag je de boomlange Jochems al met verbijstering bezig in Rataplan, bij Laika, HETPALEIS, Abattoir Fermé of FroeFroe. Nu waagt hij de sprong naar een eigen productie, een voorstelling gebaseerd op teksten van een van de grootste (1m96) vooroorlogse Beierse komieken, schrijvers en regisseurs: Karl Valentin (1882-1948).

Gert Jochems is al jaren gefascineerd door deze man. Hij legt ons uit waarom.

Gert Jochems: “Na mijn studies Germaanse talen deed ik ingangsexamen voor de toneelschool met een tekst van Karl Valentin. Valentin maakte talloze hilarische sketches, die ontploffen van waanzin, taalspel en absurdisme. Als Germanist is taal Zijn speeltuin. Bovendien heb ik wat dezelfde lichaamsbouw als Valentin: lang en mager, wat slungelig. Ook wel een leptosome fysionomie genoemd. Een dankbaar lichaam voor komisch theater.” 

Karl Valentin is een tijdgenoot en vriend van Bertolt Brecht. Zijn er gelijkenissen in leven en werk?

GJ: “Het zijn Duitsers en overleefden twee wereldoorlogen. Ze waren allebei politiek geëngageerd en kritisch voor de maatschappelijke evoluties in hun vaderland, elk op hun eigen manier. Daar waar Brecht uit een welgestelde familie stamde, was Valentin de zoon van een schrijnwerker die zichzelf ‘omhoog heeft gewerkt’, zonder ooit zijn afkomst te verloochenen. Valentin heeft amper een stap buiten zijn geboortestad München gezet. Het was een wat angstige man die niet van avontuur hield. Valentin schreef humoristisch absurde teksten en stond zelf op de planken. Samen met Liesl, zijn legendarische gezellin, maakte hij talloze hilarische sketches. Hij schopte op zijn eigengereide manier tegen de schenen van de machthebbers. Tijdens de jaren 1930-1940 moest hij zich gedeisd houden. Veel van zijn werk was tijdens die jaren ‘een slecht voorbeeld’ voor de rechtgeaarde Duitsers en werd dan ook verboden.”

'Karl en Liesl' was de werktitel van je stuk, man en vrouw. Toch staan er twee mannen op de planken?

GJ: “Mijn compagnon-de-route in de voorstelling is Vital Baeken. Beter bekend als Vitalski of de nachtburgemeester van Antwerpen. We hebben elkaar gevonden door Johan Petit van het MartHa!tentatief die ons in deze productie coacht. Vital is net zoals Johan Petit iemand die de hoge en de lage cultuur in een persoon verenigt. Vital, die ook Germanist is, schrijft heerlijke absurde, maar ook heel gevoelige en poëtische teksten op zijn blog. Ze doen me heel erg aan de schrijfsels van Valentin denken: mensen op het verkeerde been zetten door met woorden en situaties te spelen. Van bij het begin was er een bepaalde chemie tussen ons, we moeten met dezelfde situaties lachen en via improvisatie verkennen we de grenzen van het absurde theater. Maar de teksten van Valentin blijven steeds de rode draad. We vertalen en bewerken zijn teksten naar onze eigen werkelijkheid en taalkleur.” 

Burlesk en slapstick, een man die een vrouw speelt, woordspelletjes … Wordt het platvloers cabaret?

GJ: “Helemaal niet. Misschien vliegen we wel eens uit de bocht, maar we gaan ons niet verkleden als vrouw of met een hoog stemmetje  praten. We spelen eerder met de bestaande rolpatronen en stellen de bestaande machtsverhoudingen in vraag. Maar dat kan ook zonder te vervallen in clichés. Misschien wisselen we wel regelmatig van rol. De finesses zullen vooral in de taal zitten. De taal die Valentin bezigde was misschien vaak burlesk in de betekenis van politiek incorrect. Hij gebruikte de taal van de straat en soms volkse humor, altijd rechttoe rechtaan. Snel en gevat ook. Valentin was een krak in het ‘out of the box’ denken. Door creatief naar ogenschijnlijk onoplosbare problemen te kijken kwam hij tot originele en creatieve beschouwingen over het gesukkel van elke dag. Zo stelde hij in zijn tijd voor om het fileprobleem op te lossen door op de ene dag de even en op de andere dag de oneven nummerplaten te laten rijden. Het werd op hoongelach onthaald, maar is nu in sommige wereldsteden de norm.” 

Wie wil je met deze voorstelling bereiken? 

GJ: “Iedereen! De jongeren die houden van snelle en poëtische woordspelingen, zoals de slam poets doen. Maar ook het traditionele theaterpubliek zal zich herkennen in de voorstelling door de alledaagse strijd die elk van ons voert en die vaak niet loopt zoals we het zouden willen of wensen. De charme van het sukkelen noem ik het. Door een lange reeks te spelen hopen we ook het echte oude cabaret effect te krijgen, zoals het ook in Valentins tijd moet geweest zijn. Zodat de mond-aanmond- reclame ook zijn werk kan doen en we nog extra voorstellingen mogen aankondigen.”

IK BEN BLIJ ALS HET REGENT, WANT ALS IK NIET BLIJ BEN REGENT HET OOK  

>> GERT JOCHEMS EN VITAL BAEKEN (TEKSTBEWERKING EN SPEL); JOHAN PETIT (COACHING); KARL VALENTIN (TEKSTEN); PRODUCTIE VAN RATAPLAN & MARTHA!TENTATIEF